Zespół Szkół Technicznych i Placówek swój rodowód ma odległy. W 1878 roku z inicjatywy władz miejskich powstała Szkoła Rzemieślnicza, w której kształciła się młodzież pod okiem mistrzów w niedzielę i święta, w budynku ówczesnej męskiej szkoły podstawowej. Pełną 2 – letnią Szkołę Rzemieślniczą otwarto dopiero w 1898 roku decyzją Szkolnej Rady Krajowej we Lwowie. Nauka odbywała się w godzinach wieczornych od 18 do 21 w ciągu trzech dni tygodnia. W 1938 r. szkołę przeniesiono do Gimnazjum im. Seweryna Goszczyńskiego. Tu oddzielnie prowadzona była żeńska szkoła zawodowa, tzw. spisko – orawska.

W pierwszych latach okupacji hitlerowskiej szkoła kontynuowała swoją pracę, ale zmieniła się jej nazwa na „Berufsschule”. Szkołą kierował najpierw Piotr Rafa (wizytator ministerialny szkół handlowych), a od 1943 roku Stanisław Jachymiak. Szkoła ta nie rozwijała się, a liczne łapanki, wywóz młodzieży na roboty do Niemiec, strach przed okupantem wpływały na niską frekwencję młodzieży. Inauguracja roku szkolnego 1944/45 nie odbyła się.

Po wyzwoleniu Nowego Targu w 1945 roku oddano do użytku szkolnego prywatną posesję tzw. „Kolasówkę”. Organizacją roku szkolnego 1945/46 zajął się pierwszy i zasłużony dyrektor Franciszek Zięba. Była to Rzemieślnicza Średnia Szkoła Dokształcająca dla młodzieży pracującej prywatnie. Posiadała 2 klasy pierwsze, 2 klasy drugie i 2 klasy trzecie, o łącznej liczbie 185 uczniów. Nauka odbywała się od godz. 16.00.

 Pierwszy egzamin końcowy odbył się w czerwcu 1946 r. i złożyło go 60 uczniów.

 W roku szkolnym 1946/47 Średnią Szkołę Dokształcającą przeniesiono do budynku prywatnego przy ul. Manifestu Lipcowego. Miała ona dwie klasy pierwsze, tzw. „Przygotowówki” (dla wyrównania poziomu uczniów) oraz 7 klas zasadniczych 4 – pierwsze, 2 – drugie, 1 – trzecią o łącznej ilości uczniów ok. 240.

Nową pozycję szkół zawodowych określiła ustawa z dnia 03.02.1947 roku zamieniająca szkoły dokształcające na państwowe (publiczne) średnie szkoły zawodowe. Szkoła ta zatrudniała 14 nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących oraz 8 nauczycieli zawodu. Dyrektorem szkoły był nadal Franciszek Zięba.

Dotychczasowa Średnia Rzemieślnicza Szkoła Dokształcająca w roku szkolnym 1947/48 przyjmuje nazwę Publicznej Średniej Szkoły Zawodowej. Rozpoczęło w niej naukę 298 uczniów, w trzech klasach pierwszych przygotowawczych (uzupełniających), w trzech klasach pierwszych, dwóch drugich, dwóch trzecich, o specjalności metalowej. Nauka odbywała się na dwóch zmianach od 8.00 do 19.30. W szkole czynna była biblioteka licząca 600 tomów, świetlica otwarta także w niedzielę. Samorząd Szkolny uruchomił szkolną kasę i prowadził dożywianie młodzieży. Końcem roku szkolnego urządzono pierwszą wystawkę prac uczniowskich.

W roku szkolnym 1948/49 rozpoczęło naukę 380 uczniów. Zwiększyła się ilość oddziałów klas pierwszych metalowych do 4 oddziałów, klas drugich do 3 oddziałów, klas trzecich do 2 oddziałów. Rok ten zaznaczył się olbrzymią troską dyrekcji, grona pedagogicznego o warsztaty szkolne i ich reorganizację. Otwarto i wyposażono 2 oddziały: warsztat ślusarski, który znajdował się przy ulicy Szaflarskiej oraz dział szewski z warsztatami przy ulicy Manifestu Lipcowego. Był to rok nauki w budynku przy ulicy Manifestu Lipcowego.

Rok szkolny 1949/50 rozpoczęto w nowo wybudowanym baraku nad Dunajcem przy Placu Słowackiego, wspólnie ze szkołą podstawową, zaś w dawnym budynku zorganizowano warsztaty szkolne: ślusarski i szewski. Szkole przydzielono 5 sal lekcyjnych i kancelarię.

W roku tym stan uczniów osiągnął liczbę 350. Była jedna klasa wstępna, 4 klasy pierwsze, 3 klasy drugie, 2 klasy trzecie. W latach 1950-56 ilość uczniów i oddziałów utrzymuje się bez zmian. W roku szkolnym 1950/51 nastąpiły olbrzymie trudności z pełnym naborem do klas, które były spowodowane powstaniem największego na Podhalu Nowotarskiego Zakładu Obuwniczego. Stan uczniów we wszystkich klasach osiągnął liczbę 300. W latach 1952-53 nauczyciele byli delegowani do szkół podstawowych Podhala, celem zwiększenia rekrutacji do szkoły zawodowej. Dla poprawy warunków młodzieży dojeżdżającej nieraz z odległych miejscowości zorganizowano internat przy ulicy Gazdów. W roku szkolnym 1955/56 dyrekcja nawiązuje ścisły kontakt z Nowotarskimi Zakładami Obuwia, zawiera umowę patronacką. Uczniowie klas drugich i trzecich odbywają praktyki zawodowe w nowotarskim „Kombinacie”, a ten z kolei zapewnia obywatelom zatrudnienie.

W latach 1956-63 Zasadnicza Szkoła Zawodowa w dalszym ciągu pracuje w bardzo trudnych warunkach w starym baraku przy Placu Słowackiego. Struktura szkoły przedstawia się następująco:
1. ZSZ – młodzieżowa 9 oddziałów (3 – l-sze klasy , 3 – ll-gie klasy, 3 – lll-cie klasy).
2. ZSZ – dla młodzieży pracującej 11 oddziałów (5 klas l-szych, 4 klasy ll-gie, 2 klasy lll-cie).
3. Technikum Mechaniczne młodzieżowe posiadało jedną klasę l-szą.
4. Technikum Mechaniczne dla Pracujących -1 i II klasę.

Olbrzymie zapotrzebowanie na jej absolwentów dało możliwości zwiększenia liczby oddziałów, otwarcia Technikum, ale budynek baraku ograniczał nabór młodzieży, zapał, chęci dyrektora i grona nauczycielskiego. Podjęto starania o budowę nowego budynku. Inicjatywę i ciężar podjęli głównie Franciszek Zięba – dyrektor szkoły i Maria Żmudowa zastępca dyrektora. W 1958 roku Miejska Rada Narodowa akceptuje decyzję o budowie nowego obiektu i wyznacza miejsce lokalizacji. W 1960 r. rozpoczęto budowę szkoły, przy której czynnie uczestniczy młodzież, nauczyciele i rodzice.

W 12 kwietnia 1961 roku zmarł dyrektor szkoły Franciszek Zięba, kontynuatorem jego myśli i starań zostaje nowy dyrektor inż. Jerzy Bielecki, zaś zastępcą nadal pozostaje Maria Żmudowa.

Rok szkolny 1963 – 64 to ostatni, jaki upłynął w nędznych warunkach baraku. Nowy gmach na Równi Szaflarskiej był na ukończeniu. W ostatnim roku szkolnym w baraku funkcjonowały 4 typy szkół: 10 klas ZSZ, 13 klas ZSZ dla pracujących, 3 klasy Technikum Mechanicznego młodzieżowego, 3 klasy Technikum Mechanicznego dla Pracujących.

Z dniem 1 września 1972 roku, Kuratorium Okręgu Szkolnego dla województwa krakowskiego i miasta Krakowa zarządza utworzenie zbiorczego zakładu szkolnego pod nazwą: Zespół Szkół Mechanicznych w Nowym Targu. Organizacja szkoły od roku 1972 przedstawia się następująco:
1. Z dniem 1 września 1972 roku otwiera się Zasadniczą Szkołę Zawodową Dokształcającą Nr 1 oraz Filię w Czarnym Dunajcu.
2. W październiku 1975 roku szkoła obchodziła uroczystość 30-lecia istnienia placówki. Zakłady pracy i Komitet Rodzicielski ufundował szkole nowy sztandar. 26. 10. odbyła się uroczystość nadania imienia Szkole. Od tego momentu szkoła przyjmuje nazwę „Zespół Szkół Mechanicznych im. Stanisława Staszica w Nowym Targu”. Szkoła otrzymuje również Srebrną Odznakę „Za zasługi dla Miasta Nowego Targu”.
3. Z dniem 1 września 1977 roku otwiera się Średnie Studium Zawodowe – kierunek samochody i ciągniki.
4. Z dniem 1 września 1977 r. zostaje powołany Ośrodek Dokształcania Zawodowego przy Zespole Szkół Mechanicznych.
5. Likwiduje się z dniem 1 września 1979 roku Technikum Mechaniczne na podbudowie ZSZ oraz włącza się do Zespołu Szkół Mechanicznych Zasadniczą Szkołę dla Pracujących (OHP) Nowosądeckiego Kombinatu Budowlanego w Nowym Sączu.
6. Likwiduje się z dniem 1 września 1980 roku Zasadniczą Szkołę Zawodową dla Pracujących Nowosądeckiego Kombinatu Budowlanego w Nowym Sączu.
7. Otwiera się z dniem 1 września 1984 roku Liceum Zawodowe o specjalności obróbka maszyn.
8. Likwiduje się z dniem 1 stycznia 1985 roku Zasadniczą Szkołę Zawodową – Filia w Czarnym Dunajcu. Powstaje samodzielna Zasadnicza Szkoła Zawodowa przy Zakładzie Doskonalenia Zawodowego w Czarnym Dunajcu.
9. Dowództwo Wojsk Ochrony Pogranicza nadaje 13 września 1985 roku Zespołowi Szkół Mechanicznych Medal Pamiątkowy „Za zasługi w ochronie granic PRL”.
10. W dniu 26 października 1985 roku ZSM im. Stanisława Staszica zostaje odznaczony złotą odznaka „Za zasługi dla Województwa Nowosądeckiego”.

Od roku 1992 szkoła zmieniła nazwę na Zespół Szkół Technicznych, w roku 2010 nastąpiła kolejna zmiana na Zespół Szkół Technicznych i Placówek i taką nazwę nosi do dnia dzisiejszego.